کد مطلب:212882 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22
یونس بن یعقوب بن قیس بجلی کوفی
شیخ طوسی، رحمه الله، در كتاب رجالش، او را از اصحاب حضرت صادق [1] ، حضرت كاظم، [2] و حضرت رضا [3] علیهم السلام شمرده، و گوید كه او كتابی دارد و ثقه است. [4] .
یونس پسر خواهر معاویة بن عمار است، زیرا كه مادرش «منیة» دختر عمار بن ابی معاویه دهنی است. او از خواص حضرت صادق (ع) و حضرت كاظم (ع) بوده و از طرف حضرت موسی بن جعفر (ع) وكالت داشته، و در زمان حضرت رضا (ع) در مدینه وفات كرده است. او تصنیفی موسوم به كتاب الحج دارد. [5] .
شیخ مفید، رحمه الله، وی را از فقهای اصحاب حضرت صادق (ع) و حضرت كاظم (ع) دانسته و گوید كه او از اعلام رؤسایی است كه حلال و حرام دین از آنان گرفته شده، و كسی بر آنان طعن نزده، و ایشان صاحبان مصنفات بسیارند. [6] .
[ صفحه 505]
بزرگان علما درباره یونس اختلاف دارند، گرچه بیشترین را عقیده چنین است كه «او امامی و ثقه بوده است» [7] و این گفته شیخ طوسی و نجاشی و فاضل امین وفاضل جزائری است. [8] .
كشی، رحمه الله، روایاتی نقل كرده كه مشعر بر حسن عقیده اوست، مانند این حدیث كه نقل فرموده از یونس كه گفت: برای حضرت موسی بن جعفر (ع) نامه ای فرستادم و در آن نامه نوشتم: «سیدی» (آقای من). حضرت به نامه رسان فرموده بود كه به من بگوید: «برادر». [9] .
و نیز كشی نقل كرده از یونس كه گفت: حضرت صادق (ع) [10] چیزی به من فرمودند كه مرا خشنود ساخت، و آن این بود كه فرمودند: به خدا سوگند، تو نزد ما متهم نیستی، و تو یك تن از ما خاندانی؛ خداوند تو را با رسول الله (ص) و خاندانش (ع) قرار دهد، و قرار داده، ان شاء الله.
سپس كشی گوید: ببین چگونه خداوند یونس را عاقبت به خیر كرد و مدفن او را در جوار رسول الله صلی الله علیه و آله قرار داد. [11] .
و نیز كشی روایت كرده كه یونس، در ایام حیات حضرت رضا (ع)، در مدینه وفات كرد، آن حضرت امر فرمود كه حنوط و كفن و جمیع ما یحتاج ا را آماده كردند، و امر فرود تا موالی خود و موالی پدر و جدش بر جنازه او حاضر شدند، و به ایشان فرمود: یونس اگر چه ساكن عراق بوده اما مولی جد بزرگوارم حضرت صادق (ع) است؛ از برای او در بقیع قبری آماده سازید، و اگر اهل مدینه گفتند كه این مرد عراقی است و ما نمی گذاریم كه در بقیع دفن شود بگویید: این مرد مولای حضرت صادق (ع) است كه در عراق ساكن بوده، اگر شما نگذارید ما او را در بقیع دفن نماییم ما هم بعد از این نخواهیم گذاشت كه موالی خود را در بقیع دفن نمایید. پس او را در بقیع دفن نمودند. [12] .
محمد بن ولید از صفوان بن یحیی نقل كرده كه گفت: به حضرت رضا (ع) عرض
[ صفحه 506]
كردم: فدایت گردم، بسیار خوشحال شدم از آن لطف و محبتی كه در حق یونس (در زمینه تكفین و تدفین) نمودی. حضرت فرمود: لطف الهی را درباره او مشاهده نما كه او را از عراق به جوار پیامبر خود صلی الله علیه و آله انتقال داد. [13] .
و نیز از محمد بن ولید روایت شده كه گفت: روزی بر سر قبر یونس رفته بودم كه صاحب مقبره (مباشیر قبرستان بقیع) نزد من آمد و گفت: این شخص كیست كه حضرت علی بن موسی الرضا (ع) به من امر فرموده كه بر قبر او چهل ماه [14] هر روز یك مرتبه آب بپاشم؟
و هم صاحب مقبره گفت: سریر پیغمبر (ص) نزد من است، هرگاه كسی از بنی هاشم بمیرد آن سریر در شبش صدا می كند، من می فهمم كه كسی از ایشان مرده و با خود می گویم: كی از ایشان مرده؟ و چون صبح می شود آن وقت می فهمم. در شب وفات این مرد نیز سریر صدا كرد، من گفتم: كی از ایشان مرده؟ كسی كه از ایشان بیمار نبود! همین كه روز شد، نزد من آمدند و سریر را گرفتند، و گفتند: مولی ابی عبدالله الصادق (ع) كه در عراق ساكن بوده وفات كرده است. [15] .
یونس پسر خواهر معاویة بن عمار است، زیرا كه مادرش «منیة» دختر عمار بن ابی معاویه دهنی است. او از خواص حضرت صادق (ع) و حضرت كاظم (ع) بوده و از طرف حضرت موسی بن جعفر (ع) وكالت داشته، و در زمان حضرت رضا (ع) در مدینه وفات كرده است. او تصنیفی موسوم به كتاب الحج دارد. [5] .
شیخ مفید، رحمه الله، وی را از فقهای اصحاب حضرت صادق (ع) و حضرت كاظم (ع) دانسته و گوید كه او از اعلام رؤسایی است كه حلال و حرام دین از آنان گرفته شده، و كسی بر آنان طعن نزده، و ایشان صاحبان مصنفات بسیارند. [6] .
[ صفحه 505]
بزرگان علما درباره یونس اختلاف دارند، گرچه بیشترین را عقیده چنین است كه «او امامی و ثقه بوده است» [7] و این گفته شیخ طوسی و نجاشی و فاضل امین وفاضل جزائری است. [8] .
كشی، رحمه الله، روایاتی نقل كرده كه مشعر بر حسن عقیده اوست، مانند این حدیث كه نقل فرموده از یونس كه گفت: برای حضرت موسی بن جعفر (ع) نامه ای فرستادم و در آن نامه نوشتم: «سیدی» (آقای من). حضرت به نامه رسان فرموده بود كه به من بگوید: «برادر». [9] .
و نیز كشی نقل كرده از یونس كه گفت: حضرت صادق (ع) [10] چیزی به من فرمودند كه مرا خشنود ساخت، و آن این بود كه فرمودند: به خدا سوگند، تو نزد ما متهم نیستی، و تو یك تن از ما خاندانی؛ خداوند تو را با رسول الله (ص) و خاندانش (ع) قرار دهد، و قرار داده، ان شاء الله.
سپس كشی گوید: ببین چگونه خداوند یونس را عاقبت به خیر كرد و مدفن او را در جوار رسول الله صلی الله علیه و آله قرار داد. [11] .
و نیز كشی روایت كرده كه یونس، در ایام حیات حضرت رضا (ع)، در مدینه وفات كرد، آن حضرت امر فرمود كه حنوط و كفن و جمیع ما یحتاج ا را آماده كردند، و امر فرود تا موالی خود و موالی پدر و جدش بر جنازه او حاضر شدند، و به ایشان فرمود: یونس اگر چه ساكن عراق بوده اما مولی جد بزرگوارم حضرت صادق (ع) است؛ از برای او در بقیع قبری آماده سازید، و اگر اهل مدینه گفتند كه این مرد عراقی است و ما نمی گذاریم كه در بقیع دفن شود بگویید: این مرد مولای حضرت صادق (ع) است كه در عراق ساكن بوده، اگر شما نگذارید ما او را در بقیع دفن نماییم ما هم بعد از این نخواهیم گذاشت كه موالی خود را در بقیع دفن نمایید. پس او را در بقیع دفن نمودند. [12] .
محمد بن ولید از صفوان بن یحیی نقل كرده كه گفت: به حضرت رضا (ع) عرض
[ صفحه 506]
كردم: فدایت گردم، بسیار خوشحال شدم از آن لطف و محبتی كه در حق یونس (در زمینه تكفین و تدفین) نمودی. حضرت فرمود: لطف الهی را درباره او مشاهده نما كه او را از عراق به جوار پیامبر خود صلی الله علیه و آله انتقال داد. [13] .
و نیز از محمد بن ولید روایت شده كه گفت: روزی بر سر قبر یونس رفته بودم كه صاحب مقبره (مباشیر قبرستان بقیع) نزد من آمد و گفت: این شخص كیست كه حضرت علی بن موسی الرضا (ع) به من امر فرموده كه بر قبر او چهل ماه [14] هر روز یك مرتبه آب بپاشم؟
و هم صاحب مقبره گفت: سریر پیغمبر (ص) نزد من است، هرگاه كسی از بنی هاشم بمیرد آن سریر در شبش صدا می كند، من می فهمم كه كسی از ایشان مرده و با خود می گویم: كی از ایشان مرده؟ و چون صبح می شود آن وقت می فهمم. در شب وفات این مرد نیز سریر صدا كرد، من گفتم: كی از ایشان مرده؟ كسی كه از ایشان بیمار نبود! همین كه روز شد، نزد من آمدند و سریر را گرفتند، و گفتند: مولی ابی عبدالله الصادق (ع) كه در عراق ساكن بوده وفات كرده است. [15] .
[1] رجال الطوسي، ص 335.
[2] رجال الطوسي، ص 363.
[3] رجال الطوسي، ص 394.
[4] رجال الطوسي، ص 363.
- و در فهرست طوسي، ص 368 گويد: يونس كتابي دارد كه جماعتي از او نقل كرده اند.
[5] رجال نجاشي، ص 311.
[6] تنقيح المقال، ج 3، ص 344، رديف 13365.
[7] خلاصة الاقوال، علامه حلي، ص 89.
[8] تنقيح المقال، ج 3، ص 344.
[9] اختيار معرفة الرجال، ص 388.
[10] يا حضرت موسي بن جعفر (ع).
[11] اختيار معرفة الرجال، ص 388.
[12] اختيار معرفة الرجال، ص 386 - رجال كبير، ص 381.
[13] اختيار معرفة الرجال، ص 387 - رجال كبير، ص 381.
[14] يا چهل روز (ترديد از راوي است).
[15] اختيار معرفة الرجال، ص 386 - رجال كبير، ص 381.